Grip op het zzp-dossier: Feiten en inzichten over zelfstandigen zonder personeel in 2023

In Nederland telt de groep zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) maar liefst 1,2 miljoen mensen. Dit betekent dat één op de acht personen met betaald werk zijn of haar brood verdient als zzp’er. De positie van deze omvangrijke groep zorgt voor flink wat discussie binnen het politieke debat. In 2021 kwam al naar voren dat deze discussies vaak werden gevoerd op basis van onjuiste gegevens en verkeerde interpretaties. Deze cijfers waren inmiddels weer aan een update toe.

Kennisplatform ZiPconomy heeft daarom in 2023 op verzoek van HeadFirst Group en ONL voor Ondernemers opnieuw een rapport samengesteld met de meest actuele cijfers en ontwikkelingen met betrekking tot de zzp-populatie in Nederland. Het doel van deze herziene editie is onveranderd: het in kaart brengen van de diverse groep zzp’ers en het verheffen van het zzp-dossier, en daarmee het arbeidsmarktdebat, naar een hoger niveau. Dankzij de inzichten uit dit rapport behoren misvattingen over zzp’ers tot het verleden.

Enkele nieuwe inzichten van dit rapport zijn de volgende:

• De grote meerderheid van de zzp’ers verleent diensten (eigen arbeid). Het aantal zzp’ers dat producten verkoopt daalde. Ruim een tiende van de werkzame beroepsbevolking is zzp’er eigen arbeid. In 2013 was dat nog 8,2%.
• Meer dan de helft van de zzp’ers is man. Het aandeel vrouwen stijgt, maar dit is nog lang niet zo gelijk verdeeld als onder werknemers. Bijna de helft van de zzp’ers is tussen de 35-55 jaar oud.
• Bijna de helft van de zzp’ers heeft een hbo-opleiding of hoger. Opvallend: vrouwelijke zzp’ers zijn vaker hoger opgeleid dan mannen.
• De grootste categorie zzp’ers is de groep die ‘specialistische zakelijke diensten’ levert. Gevolgd door zorg en welzijn, bouw en IT. De meeste zzp’ers die eigen arbeid leveren aan organisaties hebben vier of meer opdrachtgevers.
• Verreweg de meeste zzp’ers (83%) zijn (zeer) tevreden over hun werksituatie. Bij werknemers ligt dit percentage op 78%. Regie over de werkdag wordt in 2023 het vaakst genoemd als motief om zzp’er te worden.

De bevindingen uit dit rapport zijn grotendeels gebaseerd op resultaten uit 2013 tot 2023 van de Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) van TNO en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De nadruk ligt hierbij op zzp’ers eigen arbeid. Benieuwd naar alle details en inzichten? Download het rapport op de website van onze moederorganisatie HeadFirst Group.